İngilizcede şimdiki zaman, geniş zaman ve zaman kayması

Harun Güçlü
4 min readJul 1, 2020

--

İngilizce’de şimdiki zaman, geniş zaman ve zaman kayması konusu aslında bir çok kişinin kendi dilinde bile fark etmediği bir ayrıntıdır. Dil öğrenmeye başlamadan önce ve süreç içerisinde öncelikle kendi dilimizi de fark etmeli ve tanımalıyız. Zaten kendi dilinde iyi olan birinin bir diğer dilde de matematiksel kapsamda iyi olmasını bekleriz.

Yani bir çok kez altını çizdiğim mesele… Ne söylemek istiyorsunuz? Eğer kafanızda Türkçe olarak ne söylemek istediğinize hakimseniz bunun İngilizce karşılığını öğrenebilirsiniz. Elbette dillerin gramer kurallarının tam olarak tutuşmaması, veya tam bir çeviri mantığıyla ifade edilememesi gibi istisnai durumlar her zaman söz konusu olacaktır. Ancak bu durum, dilin genel ve mantıksal bir matematiği olmadığı anlamına gelmez. İlk etapta bu mnatık üzerine kurulu, çoğunlukla çevrilebilen kısmını anlamanız ve öğrenmeniz gerekecektir.

Bu bağlamda, kendi dilinizin bileşenlerini tanımak dil öğrenim sürecinde hayati önem taşır. Keza hem kendi diliniz hemde yabancı diller kendilerine
özgü gramatik bileşenlere sahiptir. Kendi dilinizdeki bileşenlere hakim olmak, kendi anadil seviyenizi yükselteceği gibi, bir yabancı dil öğrenmeyi de kolaylaştıracaktır. Dil hakimiyeti önemli bir konu olup hakkında çok fazla detay vermek gerekir ve dil hakimiyeti belli başlı aşamaları tamamlamayı gerektirir. Bu aşamaların en başında, temel zamanlar
konusu gelmektedir. Ve en önemli iki zaman ‘geniş zaman ve şimdiki zaman’ konularıdır. Belki bir felsefeci size ‘geniş zaman ve şimdiki zaman’ konularına istinaden
bir kitap yazabilir, ancak ben bir eğitmen olarak size konuyu tüm netliğiyle ve kıyaslayarak anlayabilmeniz için kısa net ve anlaşılır bir blog yazdım keyifle okumanız dileğiyle.

Present continuous tense : Şimdiki zaman

Temel A0 derslerinin ardından anlaşılması gereken en önemli ilk iki zaman şimdiki zaman ve geniş zamandır. Bazen birbirinin yerine kullanılan bu iki zaman iyi İngilizce konuşabilmenizin ve daha da önemlisi İngilizceyi anlamanız için en gerekli ve en önemli iki zamandır. Öncelikle bu zamanların temel ve matematiksel yapılarını anlayalım. Şimdiki zamanı incelemeden önce İngilizcede to be fiili şahıslar ve am is are’ın ne olduğunu videolu olarak anlattığım konuya bakabilirsiniz.

Şimdiki zaman: İngilizcede şu anda yaptığımız iş, oluş ve hareketleri ifade etmek için kullandığımız zamandır. Şimdiki zamanı çoğunlukla Türkçedeki -yor eki ile ifade ederiz. Yazıyorum, konuşuyorum, okuyorum, çalışıyorum kelimelerinde olduğu gibi. İngilizcede ise fiiller -ing eki ile çekilir.

Formül: S+am,is,are+V+ing
Yani önce özne ardından am, is, are yardımcı fiileri ve ardından fiilin -ing eki almış hali.

Cümleler 4 farklı şekilde ifade edilebilir. Olumlu cümle, olumsuz cümle, soru cümlesi ve olumsuz soru cümlesi. Hemen örneklere bakalım

Olumlu cümleler

I am writing (yazıyorum)
You are writing
He is writing
It is writing
She is writing
We are writing
You are writing
They are writing

Olumsuz cümleler

I am not writing (yazmıyorum)
You are not writing
He is not writing
She is not writing
It is not writing
We are not writing
You are not writing
They are not writing

Soru cümleleri

Am I writing (yazıyor muyum)
Are you writing (yazıyor musun)
Is he writing
Is she writing
Is it writing
Are we writing
Are you writing
Are they writing

Olumsuz soru cümleleri

Am I not writing (yazmıyor muyum)
Aren’t you writing (yazmıyor musun)
Isn’t he writing
Isn’t she writing
Aren’t we writing
Aren’t you writing
Aren’t they writing

Simple present tense: geniş zaman

Geniş zaman: Öğrencilerin sıklıkla karıştırdığı oysaki üstünde en çok durulması ve hatta dilinize pelesenk olması gereken ‘do ve does’ yardımcı fiillerinin söz konusu olduğu zamandır. Özetle genelde yaptığımız iş, oluş ve hareketleri ifade etmek için kullandığımız zamandır.

Formül: S+V

Ancak bu zamanda özne 3üncü tekil şahıs olduğunda fiilimiz -s takısı alır, diğer şahıslar olduğu gibi kalır bu durumda sadece 3üncü tekil şahıs için alttaki formül geçerli olacaktır.

Formül: he she it + Vs

Yani önce özne ve hemen ardından fiilin herhangi bir ek almamış hali. Üçüncü tekil şahıs ise -s almış hali. Örnekleri yine 4 farklı şekilde görelim

Olumlu cümleler

I write (yazarım)
You write (yazarsın)
He writes (👈 s takısı)
She writes
We write
You write
They write

Cümleler 4 farklı şekilde ifade edilebilir. Olumlu cümle, olumsuz cümle, soru cümlesi ve olumsuz soru cümlesi. Hemen örneklere bakalım

Olumsuz cümleler

Simple present tense ile bir cümleyi soru veya olumsuz yapabilmek için ‘do ve does’ yardımcı fiilleri devreye girer. 3üncü tekil şahıslar için ‘does’, diğer şahıslar için ‘do’ kullanılır. Örneklere bakalım

I don’t write (yazmam)
You don’t write (yazmazsın)
He doesn’t write
She doesn’t write
It doesn’t write
We don’t write
You don’t write
They don’t write

(Don’t ve Doesn’t başa gelirse otomatik olrak olumsuz soru olur)

Soru cümlesi

Do I write (yazar mıyım)
Do you write (yazar mısın)
Does he write (yazar mı)
Does she write
Does it write
Do we write
Do you write
Do they write

Lütfen ‘do, does’ yardımcı fiillerini özellikle aklınızdan çıkarmayın. Geniş zamanda soru sorcağımız zaman bu cümle mutlaka ‘do does’ ile başlayacaktır. Bir çok kesim bunu kağıt üstünde görünce biliyor ancak konuşma aşamasın da çoğunlukla akıldan çıkıyor. Bu yüzden dilinize pelesenk etmeniz gerekir diye iddialı bir kelimeyle giriş yaptım yazımın başlangıcında. Cümlenin Do, does veya ‘Am, is, are’ ile mi başladığını, pat diye aklınıza gelecek kadar hızlı olmaya çalışmak, iyi bir İngilizce konuşucusu olmanız yolundaki önemli adımlardan biridir. Bu da şimdiki zaman ve geniş zaman konusunu çok net anlamış olmaktan geçer.

Şimdi de bu iki zamanın, bir birinin yerine veya gelecek zamanın yerine kullanıldıkları veya farklılık gösterdikleri ‘zaman kayması’ meselesini anlamaya çalışalım

Zaman kayması nedir?

Lütfen konunun devamı olan zaman kaymasını blogumdan okuyunuz. Teşekkürler

Originally published at https://www.englishturkiye.com.

--

--

Harun Güçlü

Callan Method’un dil eğitimine tepkisel yaklaşımı ile İngilizce özel ders eğitiminizi daha verimli bir sürece dönüştürün. https://harunguclu.com/